+ در مورد مورد مدیریت پروژه و انجام آن، بحث های تئوریک زیاد هست ، خواهشم از شما این هست که راجع به مدیریت پروژه از دید عملی، مراحل اون به صورت عملی توضیح بدهید که از چه ارکانی تشکیل شده و این که چطوری باید یک پروژه رو پیش ببریم؟

– من اتفاقا خودم مدتی است که این انگیزه رو داشتم و دارم که یه مقداری در خصوص مدیریت پروژه با هم دیگه صحبت بکنیم. ولی قبلا اینکه بخواهیم وارد موضوع مدیریت بشیم، باید ببینیم که انگیزه ما از این بحث چیه؟ در شروع هر فعالیت، اون انگیزه و اراده مهم است چون انگیزه و اراده یکی است.

ببینیم اصلا وقتی ما در خصوص انگیزه میخواهیم صحبت بکنیم یعنی چی انگیزه؟ انگیزه اولا یه فرایند هست. یعنی اینجور نیست که ما الان بگوییم که من همین الان یه انگیزه در من به وجود آمد، من میخواهم بروم یه فعالیتی رو انجام بدهم. پس انگیزه یه فرایند هست.

شروع این فرایند از عقل است. یعنی یه مسئله عقلانیه. ابتدای یه انگیزه و اراده یه مسئله عقلانی هست.

خب وقتی که موتور عقل روشن بشه، انسان میرود دنبال یک علمی. این علم به تدریج یک نقشی میبندد در قلب آدم. وقتی که نقش بست در قلب آدم ، قلب ما نسبت به اون موضوع وسعت پیدا میکند.

وقتی که وسعت پیدا کند، حالا ما دارای اراده و انگیزه میشویم در این خصوص. این پس یه نکته مقدماتی که من فکر میکنم لازم بود که من این را بگویم.

پس اراده و انگیزه متوجه عقل و علم و قلب است. وقتی ما در خصوص علم صحبت میکنیم. علم چی هست؟ تجربه چی هست؟ دانش چی هست؟ چون مدیریت پروژه در واقع میشه گفت که هر سه تای اینها را دربر میگیرد.

یعنی هم علم هست و هم تجربه هست و هم دانش هست. خوب اینجا مجبوریم کوتاه در خصوص این سه مفهوم صحبت کنیم و بعد رابطه اش رو با هم ببینیم .

 علم یعنی این که ما نسبت به یک موضوع، نسبت به یک مسأله ای صد درصد آگاهی پیدا کنیم.این میشه علم.

پس خب برای اینکه بخواهیم صد درصد اون مجهول در نزد ما معلوم بشه، خیلی مراحل پیچیده هست. پس ما میتونیم بگوییم که ما همواره در مسیر علم قرار میگیریم.

یعنی در مسیر علم قرار گرفتن و علم آموزی، هیچوقت تمام نمیشود. این نکته اول.  بعد ما باید اون علمی که به دست آوردیم ،ببریم عمل کنیم.

خب ما وقتی که عمل میکنیم در مراحل عمل، این عمل، علم ما رو بیشتر میکند. اون علم ما در واقع کار عملیات ما رو بیشتر میکند. پس این ها میبینیم با هم دیگه ارتباط دارد.

خب ما وقتی که علم داریم عملم میکنیم میشود گفت که تجربه پیدا میکنیم. تجربه کسب میکنیم. تجربه یعنی چی؟ تجربه یعنی این که ما نسبت به یک موضوع به بطن و کنه یک مسئله پی میبریم.

خب معنیش چیه؟ معنیش این است که ما احتمال داره که برای مثال در یک موضوعی در یک کسب و کاری در یک حرفه­ای احتمال داره ، سالیان سال فعالیت بکنیم. ولی چون به بطن و کنهش پی نبردیم، پس ما صاحب تجربه نمیشویم. پس استمرار در یک موقعیت، شرط لازم هست برای کسب تجربه، اما کافی نیست.

پس کافی بودنش به این هست که ما دائم در ارتباط با اون مسئله ،به بطن اون مسئله، خوب بتوانیم پی ببریم.خب بعد از این مرحله ما به یک دانش میرسیم.

دانش یعنی چی؟ دانش یعنی پی بردن به حقیقت یک شیء یک موضوع، یک کسب و کار، به حقیقت آن ما پی ببریم.

باز من بخواهم خلاصه تر بکنم. این است که ما در علم، وقتی بخواهیم کسب علم بکنیم آن با آموزش به دست میاید ، دانش با یادگیری به دست می آید. اینجا این تفاوت های آموزش و یادگیری خودش را نشان میدهد.

نمیشود که ما مثلا بیاییم برویم در یک مکانی، همون نکات تئوریک رو بگوییم و بگوییم آقا داری چی کار میکنی؟ بگوید که من دارم یاد میگیرم. خب اینکه اسمش یادگیری نمیشود! این اسمش آموزش هست.

اما برای یادگیری حتما ما باید آموزش ببینیم. نمیشود که ما بخواهیم وارد موضوعی بشویم و قبلش آموزش نداشته باشیم. نه ! آموزش چون بحث علمی هست، همان پایه هست.

رابطه این علم و تجربه و دانش رو خلاصه اگر بخواهیم بکنیم این است :

“ما به وسیله تجربه، دانش رو از علم استخراج میکنیم.” این مهمترین مفهومی هست که ما باید این رو متوجه بشیم.

حالا نکته دوم این است که ما فعالیت هایی که میخواهیم انجام بدهیم، یا از جنس ساختار یافته است یا از جنس ساختار نیافته. و یا ترکیبی است. من فکر میکنم همه فعالیت ها ترکیبی است.

یعنی هر موضوعی، هر فعالیتی در کسب و کار ،همواره ترکیبی از موضوعات ساختار یافته و ساختار نیافته است.

مدیریت پروژه بیشتر ساختار نیافته است. یعنی ما با مولفه هایی که ساختار نیافته است بیشتر تماس داریم یا بیشتر مواجه داریم. من فقط دارم راجع به مقدمات صحبت میکنم.

نکته بعدی این هست که مدیریت یه مفهوم چند وجهی است. یعنی وقتی ما با یه پدیده مواجه میشویم و خصوصا در بحث مدیریت پروژه ما باید بدونیم که اینجا یه مفهوم چند وجهی است که وجوهش در حال کم و زیاد شدن است و این وجوه دائما در حال تغییر است. یعنی ما با یک شیء چند وجهی استاتیک مواجه نیستیم.

ما با یک شیء چند وجهی که وجوهش تغییر میکند ،  مواجه هستیم. پس باید بتوانیم این را مدیریت کنیم. که این هم مبتنی بر یک اکوسیستم است.

اگر یه مثالی بخواهم بزنم در خصوص اکوسیستم، شما فرض کنید یه جاده ای رو ما انتخاب میکنیم و یه مسیری بخواهیم برویم. خب ما باید بدونیم که در طول این مسیر ما با شرایط اقلیمی متفاوتی مواجه میشویم. یه جایی جاده پهن است،یه جایی باریک میشه. یه جایی دو طرف هست. یه جایی یک طرف هست.

یه جایی آب و هوا مثلا فرض بفرمایید که خوبه. یه جایی آب و هوا بده. اصلا اینجا حالا به خوب و بد هم نمیتونیم تقسیم کنیم .

یعنی ما نمیتوانیم بگوییم اگر یک جایی آب و هوا مثلا افتاب هست، بگیم خوبه، بارون هست بگوییم بده. نه! اصلا اینجا تقسیم به خوب و بد نمیشود.

و همچنین اون اکوسیستم هم، در هر منطقه، مبتنی بر فرهنگ هم هست و فرهنگ مهم است. که این فرهنگ به سه لایه یا به سه طبقه بخواهد تقسیم شود: یک فرهنگ عام هست، یک فرهنگ مردم کوچه و بازار است ( اونهایی که تو جامعه دارند فعالیت میکنن)، یکی هم خرده فرهنگ هست. مثلا اقوام مثلا حرفه های مختلف برای مثال ما اگه بیخواهیم یه پروژه ای را در زمینه صنایع غذایی اجرا کنیم با یه پروژه ی که میخواهیم در زمینه صنایع معدنی ، مورد بررسی قرار دهیم ، فرهنگهایش با همدیگر متفاوت است.

یعنی آنهایی که در بتون ریزی هستند با آنهایی که درآرماتور بندی هستند فرهنگای متفاوتی دارند.

مسئله بعدی ارکان یک پروژه هست ،من فکر میکنم یک پروژه ۳ رکن اساسی دارد. یکی صاحب آن پروژه هست که در اصلاح پروژه ها میگویند کارفرما . یکی مشاور، یکی پیمانکار. این میشود سه ضلع اصلی یک پروژه.

من فکر میکنم مهمتر از همه کارفرما هست .یعنی اگر در یک پروژه کارفرما نسبت به اون پروژه مسلط باشه، پروژه اش درست پیش میرود . او اصلی هست، یعنی او هم باید موضوعات مربوط به مشاور و مهندسی را تسلط کامل و کافی داشته باشد و هم در اجرا و پیمانکاری.

نکته بعدی اقتصاد پروژه ( نحوه تامین مالی) است. پس ما یه پروژه را باید به صورت EPCF باید همواره با همدیگر ببینیم . این F جزئی از پروژه است و یکی از مولفه های یک پروژه است و به تبع مدیریت پروژه میشود و من فکر میکنم که ما اینجا ، مهندسی و تدارکات و اجرا و مالی را باید در یک بحث با همدیگر ببینیم .

ان شاءالله در جلسات بعدی در مورد اجزای پروژه و مدیریت پروژه بیشتر صحبت می کنیم.